GIỚI THIỆU VỀ ĐIỆN TRỞ
Như các bạn đã biết thì điện trở đặc trưng cho tính chất cản trở dòng điện. Chính vì thế, khi sử dụng điện trở cho một mạch điện thì một phần năng lượng điện sẽ bị tiêu hao để duy trì mức độ chuyển dời của dòng điện. Nói một cách khác thì khi điện trở càng lớn thì dòng điện đi qua càng nhỏ và ngược lại khi điện trở nhỏ thì dòng điện dễ dàng được truyền qua.Khi dòng điện cường độ I chạy qua một vật có điện trở R, điện năng được chuyển thành nhiệt năng với công suất theo phương trình sau:
P = I2.R
trong đó:
P là công
suất, đo theo W
I là cường
độ dòng điện, đo bằng A
R là điện
trở, đo theo Ω
PHÂN LOẠI ĐIỆN TRỞ
Khi phân
loại điện trở, người ta thường dựa vào công suất mà phân loại điện trở. Và theo
cách phân loại dựa trên công suất, thì điện trở thường được chia làm 3 loại:
- Điện trở
công suất nhỏ
- Điện trở
công suất trung bình
- Điện trở
công suất lớn
Tuy nhiên,
do ứng dụng thực tế và do cấu tạo riêng của các vật chất tạo nên điện trở nên
thông thường, điện trở được chia thành 2 loại:
- Điện
trở: là các loại điện trở có công suất trung bình và nhỏ hay là các điện trở
chỉ cho phép các dòng điện nhỏ đi qua.
- Điện trở
công suất: là các điện trở dùng trong các mạch điện tử có dòng điện lớn đi qua
hay nói cách khác, các điện trở này khi mạch hoạt động sẽ tạo ra một lượng
nhiệt năng khá lớn. Chính vì thế, chúng được cấu tạo nên từ các vật liệu chịu
nhiệt.
Để tiện
cho quá trình theo dõi trong tài liệu này, các khái niệm điện trở và điện trở
công suất được sử dụng theo cách phân loại trên.
Cách đọc
giá trị các điện trở này thông thường cũng được phân làm 2 cách đọc, tuỳ theo
các ký hiệu có trên điện trở. Dưới đây là hình về cách đọc điện trở theo vạch
màu trên điện trở.
CÁCH ĐỌC ĐIỆN TRỞ
Đối với các điện trở có giá trị
được định nghĩa theo vạch màu thì chúng ta có 3 loại điện trở: Điện trở 4 vạch
màu và điện trở 5 vạch màu và 6 vạch màu. Loại điện trở 4 vạch màu và 5 vạch
màu được chỉ ra trên hình vẽ. Khi đọc các giá trị điện trở 5 vạch màu và 6 vạch
màu thì chúng ta cần phải để ý một chút vì có sự khác nhau một chút về các giá
trị. Tuy nhiên, cách đọc điện trở màu đều dựa trên các giá trị màu sắc được ghi
trên điện trở 1 cách tuần tự:
Đối với
điện trở 4 vạch màu
- Vạch màu
thứ nhất: Chỉ giá trị hàng chục trong giá trị điện trở
- Vạch màu
thứ hai: Chỉ giá trị hàng đơn vị trong giá trị điện trở
- Vạch màu
thứ ba: Chỉ hệ số nhân với giá trị số mũ của 10 dùng nhân với giá trị điện trở
- Vạch màu
thứ 4: Chỉ giá trị sai số của điện trở
Đối với
điện trở 5 vạch màu
- Vạch màu
thứ nhất: Chỉ giá trị hàng trăm trong giá trị điện trở
- Vạch màu
thứ hai: Chỉ giá trị hàng chục trong giá trị điện trở
- Vạch màu
thứ ba: Chỉ giá trị hàng đơn vị trong giá trị điện trở
- Vạch màu
thứ 4: Chỉ hệ số nhân với giá trị số mũ của 10 dùng nhân với giá trị điện trở
- Vạch màu
thứ 5: Chỉ giá trị sai số của điện trở
Ví dụ như
trên hình vẽ, điện trở 4 vạch màu ở phía trên có giá trị màu lần lượt là: xanh
lá cây/xanh da trời/vàng/nâu sẽ cho ta một giá trị tương ứng như bảng màu lần
lượt là 5/6/4/1%. Ghép các giá trị lần lượt ta có 56x104Ω=560kΩ và
sai số điện trở là 1%.
Tương tự
điện trở 5 vạch màu có các màu lần lượt là: Đỏ/cam/tím/đen/nâu sẽ tương ứng với
các giá trị lần lượt là 2/3/7/0/1%. Như vậy giá trị điện trở chính là 237x100=237Ω,
sai số 1%.
